ΨΥΧΗ ΠΙΟ ΒΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΛΗΓΕΣ

                ΨΥΧΗ ΠΙΟ ΒΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΛΗΓΕΣ

Ο γνωστός ψυχίατρος της Θεσσαλονίκης Κλεάνθης Γρίβας σε πρόσφατη εμφάνισή του σε εκπομπή ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού δήλωσε επί λέξει ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία αποτελεί το ιδεολογικό επικάλλυμα της μπορντελοκλεπτοκρατίας. Προσωπικά με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο αυτή η τοποθέτηση, χωρίς να εντρυφήσω σε γωνίες της σκέψης του επιστήμονα για το τι περαιτέρω μπορεί να εννοεί από το προφανές.

Το ότι έτσι έχουν τα πράγματα επιρρωνύεται από τα δημοσιεύματα έγκριτων και μη πολιτικών εφημερίδων όλων των κομματικών-πολιτικών αποχρώσεων των τελευταίων τουλάχιστον 25 χρόνων, από τις πλείστες όσες εξεταστικές και προανακριτικές επιτροπές έχουν συσταθεί όλα αυτά τα χρόνια στην Ελληνική Βουλή, από συζητήσεις στις οποίες όλοι λίγο-πολύ μετέχουμε είτε σε δημόσιους χώρους είτε σε σπίτια φίλων και γνωστών, οπότε και βγάζουμε τη μάσκα του καθημερινού απατηλού πολιτικοκοινωνικού γίγνεσθαι, και μιλάμε τη γλώσσα της αληθείας Αυτή τη γλώσσα δηλαδή που χρόνια τώρα έχουμε πάψει να χρησιμοποιούμε υπό το φόβο-δαμόκλειο σπάθη των όποιων συνεπειών. Μεγαλύτερη απόδειξη για το αληθές της ανωτέρω ρήσης δεν είναι άλλη από την όζουσα ατμόσφαιρα της χώρας σήμερα.

Η απτή πραγματικότητα του σήμερα καταδεικνύει με τη σειρά της την απόλυτη, αδιαμφισβήτητη αποτυχία του πολιτικού μας συστήματος. Και όταν λέμε πολιτικό σύστημα εννοούμε όλες εκείνες τις συνιστώσες που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο παράγουν πολιτική. Εννοούμε πέραν των πολιτικών κομμάτων, όλους εκείνους τους θεσμούς που με την ύπαρξή τους, τη δράση τους ή και την αδράνειά τους συντελούν στην δημιουργία πολλών επιμέρους πραγματικοτήτων.

Ηχεί δυνατά ακόμα στα αυτιά μου η φωνή της Μαρίας Δαμανάκη ως εκπροσωπούσας τους εξεγερμένους του Πολυτεχνείου: «Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο» και συνάμα το καθολικό αίτημα για Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Και η ψυχή μου μαυρίζει από λύπη και ματαίωση γιατί πολλοί εκ των εκπροσώπων της γενιάς του Πολυτεχνείου συνετέλεσαν, όχι με τα λάθη τους -ας μην βαυκαλιζόμαστε-  αλλά με τις συνειδητές πολιτικές και μη επιλογές τους, στην δημιουργία της ηθικά, κοινωνικά και οικονομικά χρεωκοπημένης Ελλάδας.

Οι γόνοι των μεγάλων οικογενειών που κυβέρνησαν την Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια με περισσό πολιτικό ναρκισσισμό και εγωπάθεια δεν είναι οι άριστοι που ελέω Θεού έχουν τις μαγικές λύσεις στα προβλήματα της κοινωνίας μας, όπως άλλωστε εν τοις πράγμασι αποδείχτηκε και συνεχίζει να αποδεικνύεται. Υπάρχει ένα μεγάλο, ζωντανό κομμάτι της Ελληνικής κοινωνίας, ακομματικό, βαθιά όμως πολιτικό, με φρέσκες ιδέες, εμπεριστατωμένη άποψη, κατάρτιση και όραμα, το οποίο επί χρόνια τεχνηέντως μένει μακριά από κέντρα και παρυφές κέντρων λήψης αποφάσεων. Η Ελλάδα οφείλει περισσότερο παρά ποτέ να αναπτύξει όλο το δυναμικό της, χωρίς αποκλεισμούς και φοβικά σύνδρομα που αλλού αποσκοπούν.

Πολλώ δε μάλλον καθίσταται αδήριτη η ανάγκη αξιοποίησης του δυναμικού της χώρας μας, όταν αυτή, παρότι βγήκε από το γύψο της δικτατορίας, μπήκε -σχεδόν αμέσως- στο matrix, στην εικονική πραγματικότητα της μεταπολίτευσης. Οι πολίτες της χώρας μας κατά συντριπτική πλειοψηφία, άλλος περισσότερο άλλος λιγότερο, σαν εμποτισμένοι-προσβεβλημένοι από τον ιό του νεοέλληνα, ο οποίος έκανε δειλά την εμφάνισή του κατά τη δεκαετία του ‘80, ενώ τη δεκαετία του ‘90 και του ‘00 εξαπλώθηκε με καλπάζουσα μορφή, απωλέσαμε την ανθρώπινη υπόστασή μας, τη λεβεντιά μας, την ακεραιότητά μας. Εισήλθαμε στο βούρκο του κακώς εννοούμενου ατομικού συμφέροντος, της φιλαυτίας και του εγωκεντρισμού.

Από επιλογή ζήσαμε επί δεκαετίες στη νάρκη της ψευδολογίας, ενώ τους λίγους σκαπανείς της αλήθειας τους αντιμετωπίζαμε ως γραφικούς και παλαιομοδίτες. Ας μην ξεχνάμε για παράδειγμα τον Γιανναρά, ο οποίος από το βήμα της Κυριακάτικης Καθημερινής όχι απλά κατακεραύνωνε τα κακώς κείμενα, αλλά πρότεινε και λύσεις (π.χ. Συντακτική Εθνοσυνέλευση και Νέο Σύνταγμα), που όψιμα πλέον πολλοί ενστερνίζονται.

Πιο απλά και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους: Τουλάχιστον δυόμιση δεκαετίες σοβεί στη χώρα μας κρίση αξιών. Αυτό σημαίνει ότι για ικανό τμήμα του κοινωνικού συνόλου τα κακά στοιχεία του χαρακτήρα υπερκέρασαν-επικράτησαν των καλών. Ακόμα πιο λιανά: Κατά συντριπτική πλειοψηφία δεν είμαστε καλοί άνθρωποι. Εκτιμάται το μακρύτερο πούρο και το μεγαλύτερο 4Χ4, για να δανειστώ το λεχθέν από κάποιον αγανακτισμένο. Εκτιμάται δηλαδή κυρίως η οικονομική επιφάνεια και ισχύς και όχι το «καλό κἀγαθό» -κατά το αρχαιοελληνικό πρότυπο- του χαρακτήρα των συνανθρώπων μας. Τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας που αναπτύσσαμε στις εκθέσεις ιδεών των λυκειακών μας χρόνων νομοτελειακά και απολύτως επαγωγικά αποτελούν την οδυνηρή πραγματικότητα της Ελλάδας του 2011. Το νερό έβραζε σε υψηλή θερμοκρασία στον τέντζερη. Το καπάκι δεν άντεξε την πίεση, τινάχτηκε με δύναμη, και οι συνέπειες τραγικές, με την οικονομική κρίση να αποτελεί μία μόνο από αυτές.

Διαλυμένος κοινωνικός ιστός, νομοθετική εξουσία χωρίς βούληση τομών-ρήξεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των καιρών, εκτελεστική εξουσία παραδομένη στη δίνη συμφερόντων και συσχετισμών τρόμου, δικαστική εξουσία που δεν λειτουργεί ως απάγγειο του ταλαιπωρημένου πολίτη, και δυστυχώς εξαρτημένη και όχι ανεξάρτητη, συνδικαλιστικοί φορείς περιχαρακωμένοι στα στεγανά του χώρου που εκπροσωπούν, χωρίς ανοιχτό μυαλό, με αναπόδραστη συνέπεια όχι απλά την ανυπαρξία αλληλεγγύης στις διεκδικήσεις των άλλων αλλά και την υπόσκαψή τους.

Βεβαίως ο εχθρός είναι και εξωτερικός -γεωπολιτικά παιχνίδια, οικονομικός πόλεμος, παγκοσμιοποίηση, κ.λπ.-  ωστόσο κατά την ταπεινή μου άποψη είναι πρωτίστως εσωτερικός για όλους τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Εάν εμείς τόσο θεσμικά όσο και ατομικά λειτουργούσαμε με στοιχειώδη ψήγματα ορθολογισμού, δικαιοσύνης και συλλογικού συμφέροντος δεν θα είχαμε οδηγηθεί στα σημερινά αδιέξοδα. Αυτά που στερούν από τους νέους ανθρώπους το όνειρο, τη στόχευση, το όραμα, αυτά που βάζουν ταβάνι στις φιλοδοξίες τους.

Το τι ακριβώς μπορεί και πρέπει να γίνει όχι προς αποσπασματική αντιμετώπιση των νοσηρών αποτελεσμάτων, αλλά προς θεμελίωση υγιών δομών είναι γνωστό στους επαΐοντες. Έγκριτοι συνταγματολόγοι και καθηγητές πανεπιστημίου όπως ο Γεώργιος Κασιμάτης, ο Κώστας Μπέης, ο Κώστας Χρυσόγονος προτείνουν ως μονόδρομο, μεταξύ άλλων την θέσπιση νέου Συντάγματος δια Συντακτικής Εθνοσυνελεύσεως, την καθιέρωση ανωτάτου αριθμού 100 βουλευτών, την άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό, αυξημένες αρμοδιότητες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σταθερό χρόνο διεξαγωγής εκλογών, σταθερό εκλογικό σύστημα, ασυμβίβαστο ταυτόχρονης ιδιότητας βουλευτή και υπουργού, πλήρη διάκριση των εξουσιών (Εκτελεστικής, Νομοθετικής και Δικαστικής), περιορισμό θητειών στα πολιτικά αξιώματα, κατάργηση της συντεχνιακής προστασίας της τάξης των πολιτικών (βουλευτική ασυλία και νόμος περί ευθύνης υπουργών), παύση διορισμού της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από το κόμμα, κ.λπ..

Και βέβαια, παράλληλα με τα προαναφερθέντα, που και άμεσα μπορούν να γίνουν και άμεσα οφέλη να δρέψουμε από αυτά, πρέπει χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση να ξεκινήσει «πόλεμος» Παιδείας. Όλα ξεκινούν από την Παιδεία και τελειώνουν σε αυτή. Κομίζω γλαύκας εις Αθήνας διατυπώνοντας την άποψη ότι η Παιδεία είναι το διαχρονικό φάρμακο για την πρόληψη της οιασδήποτε εκτροπής εν τη γενέσει της. Τα σχολειά πρέπει να γίνουν θύλακες γνώσης και καλλιέργειας που θα δημιουργούν σκεπτόμενους ανθρώπους, και όχι ρομπότ στην υπηρεσία του συστήματος. Ένας πεπαιδευμένος λαός θα είναι σε θέση τόσο να προλαμβάνει τα κακώς κείμενα όσο και να τα αντιμετωπίζει επιτυχώς αφού συμβούν. Η επένδυση στην Παιδεία απαιτεί υπομονή καθώς η εξαργύρωση θα είναι μακροπρόθεσμη, ωστόσο τα οφέλη θα είναι πολλαπλά. 

Στην επίκαιρη όσο ποτέ ταινία των αδελφών Andy & Larry Wachowski, V for Vendetta, ο μασκοφόρος ήρωας, που κυκλοφορεί με την κωδική ονομασία V, μια μονίμως χαμογελαστή μάσκα του ινδάλματός του, και μαύρη θεατρική στολή, είναι το προϊόν (κυριολεκτικά) της ολοκληρωτικής κυβέρνησης ενός μελλοντικού Λονδίνου, η οποία συνεπικουρούμενη από τα ΜΜΕ έχει απομονώσει και αδρανοποιήσει την λαϊκή της βάση, ποτίζοντάς την με επίπλαστο τρόμο, για να εξυπηρετήσει τα δικά της σχέδια, τα οποία λίγο-πολύ περιστρέφονται γύρω από την διαιώνιση της παραμονής τους στην εξουσία. O V αποδεικνύει με την δράση του ότι η δύναμη του αδούλωτου μυαλού, της ιδέας και της κριτικής σκέψης είναι τέτοια που μπορεί να επιτύχει το θεωρητικά αδύνατο-ακατόρθωτο. Αντίστοιχα φωτεινά μονοπάτια θεωρώ ότι σηματοδοτεί-καταδεικνύει το κίνημα των αγανακτισμένων, σμιλεύοντας παράλληλα υγιώς συνειδήσεις και δημιουργώντας τη μαγιά για ριζικές αλλαγές που είναι νομοτελειακά αναπόφευκτες. Ο Ελληνικός λαός καλείται να αποδείξει ότι η ψυχή του είναι πιο βαθιά από τις πληγές του. Και θα το αποδείξει!

                                                                             Αίγιο, 24-6-2011

                                                                        Ανδρέας Βασ. Φλώρος